Thursday 16 December 2010

පිලිවෙලකට partition කඩමු

මෙහෙයුම්‌ පද්ධතියක් අලුතෙන් ස්ථාපණය කරහම කරන්න තියන වැඩ කන්දරාව දන්නවනෙ? තමන්ට ඕනා විදිහට settings හදාගන්නයි, උවමනා කරන software දාගන්නයි, හුරු පුරුදු විදියට tweak කරගන්නයි, ඇයි backup කරපුවා restore කරගන්න වගේ කරදර ගොඩයි නෙ. උබන්ටු පාවිච්චි කරන අයට එහෙම ඉතින් අවුරුද්දට දෙපාරක් ඔය සෙල්ලම දාන්න වෙනවනෙ. කෙනෙක් කියන්න පුලුවන් හැම පාරම freshly install නොකර upgrade එකක්‌ කලානම් ඉවරයි නෙ කියලා. පෞද්ගලිකව ඒ සදහා ගතවෙන කාලය සහ කැඩිච්ච package ගොඩදාගන්න කාලය දතකරනවට වඩා අලුතින් install කිරිල්ලට මට ලේසියි. පුංචි පහේ trick එකක් කරලා ඔය කරන්න තියන වැඩ කන්දරාව බාගයක් විතර අඩුකරගන්න පුලුවන්. හැබැයි ඉතින් මේ විදිහට හදාගන්න අත්‍යවශ්‍ය files ඔක්කොම කොහෙට හරි backup කරන්න ඕනා. මොකද මේ ගනුදෙනුව කරන්නෙ partition table එකේ උදව් පදව් ඇතුව.

අපි හුගක් වෙලාවට කරන්නෙ hard disk එක පාටිශන් කිහිපයකට කඩලා මේකෙ සිංදු, මේකෙ ෆිල්ම්, මේකෙ සොෆ්ට්වෙයා ආදී වශයෙන් තියාගන්න එකනෙ. ඒ වෙනුවට අපි වෙස් විදිහකට පාටිශන් කඩලා බලන්නයි මේ හදන්නෙ. ලෙසිම විදිහ තමා os installation එකේ දි partition කරන්න ඕනා කොහොමද කියලා අහන dialog එකේ advanced තෝරලා යන එක. live CD එකකින් boot කරගෙන next next දීගන මෙතෙන්ට වෙනකන් එන්නකො මුලින්ම.



තියන partition ඔක්කොම ටික delete කරලා වැඩේ පිලිවලට පටන් ගන්නයි තියෙන්නෙ. free space කියන කොටසෙ click කරලා add කියන button එක ඔබපුවහම partition එකේ විස්තර ලබාදෙන්න පුලුවන් සංවාද කොටුවක් ලැබෙනවා. ඔතෙන්ට අපිට ඕනා විස්තර ලබාදීලා OK කලහම, දීපු විස්තර වලට අනුව partition එකක් හැදෙනවා. අපි මුලින්ම කරන්න ඕනා /boot සදහා පාටිශන් එක හදාගන්න එක. ඔතන තමා OS එකේ kernel එක රැදවෙන්නෙ. 256mb දුන්නනම්‌හොදටම ඇති.



ඊලගට swap පාටිශන් එක හදන්න ඕනා. virtual memory එක ගැන අහලා තියනවනෙ. ඒ සදහා භාවිතා කෙරෙන disk කොටස තමා මේ. ඔයාගෙ physical memory එකට සමාන අගයක් දීලා මේක හදන්න. පොඩ්ඩක්‌ එහෙට මෙහෙට උනාට කමක් නෑ.

දැන් තියෙන්නෙ මෙහෙයුම් පද්ධතියට කොච්චර ඉඩකඩ වෙන් කරනවද කියලා තීරණය කරන්න. සාමාන්‍ය ubuntu ස්ථාපණයකට නම් 8GB ඉහටත් උඩින්. වැඩිපුර මෘදුකාංග පාවිච්චි කරන කෙනෙක් නම් මේ partition එකේ ප්‍රමාණය වැඩි කරන්න තියෙන්නෙ.

ඉතිරි ඔක්කොම ඉඩ පාවිච්චියට අරගෙන /home partition එක හදාගන්න. පාටිශන් 4යි හැදෙන්නෙ නිසා හැම එකක්ම primary partition විදිහට දෙන්න.


දැන් ඉතින් තියෙන්නෙ සාමාන්‍ය විදිහට ඉදිරියට යන්න. කිසි වෙනසක් නැතිව මෙහෙයුම් පද්ධතිය ස්ථාපණය සිද්ධ වේවි. වෙනසක් දකින්න ඇත්තෙත් නැහැ. එකම වෙනස ඊලගට මෙහෙයුම් පද්ධතිය ස්ථාපණය කරන්න යනකොට තමා දකින්න ලැබෙන්න. හිතන්නකො ubuntu 11.04 ආවා කියලා. ඒක අලුතෙන් ස්ථාපණය කරගෙන යද්දි සුපුරුදු partition select කරන තැනට ආපුවාම පුංචි වෙනස්කමක් කරන්නයි තියෙන්නෙ. /home partition එකේ format කියලා තියන check box එක un-check කරලා ඉදිරියට යන්න. user name එක පරණ පද්ධතියෙ තිබිච්ච විදිහටම ලබාදෙන්න. අලුත් මෙහෙයුම් පද්ධතිය ස්ථාපණය උනාට පස්සෙ ඔයාට පෙනෙයි කලින් තිබුනු settings ඒ විදිහටම තියනවා. wallpaper එක, theme එක ආදිය විතරක් නෙමේ firefox වල open කරලා තිබිච්ච tabs පවා ඒ විදිහටම ලැබෙයි.

මෙහෙම කලහම මෘදුකාංග ස්ථාපණය නොකර බේරෙන්න පුලුවන් කියලා වරදවා වටහාගන්න එපා. මෙතනදි වෙන්නෙ ඔයාගෙ settings සහ අනෙකුත් ගොනු සියල්ලම /home/<ඔයාගෙ නම> ගොනුව තුල සුරකෂිතව තියන එක. /home/<ඔයාගෙ නම> ඇතුලෙ ඉදගෙන ls -all විධානය දීලා බැලුවොත් පෙනෙයි මුලට . සහිත ගොනු මහ ගොඩක් තියනවා කියලා. ඒ‌ එක එක මෘදුකාංග සදහා වන ඔයාගෙ පුද්ගලික සැකසුම්. මේ විදිහට අලුත් මෘදුකාංග ස්ථාපණයකට පස්සෙ configuration කරන්න ගතවෙන කාලය හුගක් දුරට අඩු කරගන්න පුලුවන්.

Tuesday 7 December 2010

web server එකක් මුලසිට හදාගනිමු 3

කලින් ලිපි දෙක කියෙව්වෙ නැතිනම් පලමු ලිපිය මෙතනින් සහ දෙවන ලිපිය මෙතනින් කිවල ඉන්න.

අද බලමු apache configuration වැඩිදුර කරන්නෙ කියලා. කලින් ලිපියෙදි browser එකක්‌අරගෙන http://< server ip එක >/phpinfo.php කියලා php විස්තර බලාගත්තා මතකනෙ. ඒ විදිහටම අද http://< server ip එක >/something.htm කියලා type කරලා enter කරලා බලන්න. (something.htm වෙනුවට වෙන මොනාගරි දාලා බලන්න අවුලක් නෑ කියලා දන්නවනෙ). මෙතනදි අපි කරන්නෙ server එකේ නැති පිටුවක නමක් දෙන එක. බලන්නකො එහෙම කලාම ලැබෙන web page එක.




OS එකයි, ධාවනය වෙන web server එකයි ඒකේ version එකයි ඔක්කොම එක්ක උප්පැන්න සහතිකේ කරේ එල්ලගත්ත වගේ නේද? ඔයාගෙ server එක ගැන විස්තර හොයන කෙනෙක්ට කිසිම කරදරයක්‌නැතිව ඔය විස්තර බලාගන්න පුලුවන් නෙද?

මුලින්ම හොයාගන්න ServerTokens කියන parameter එක httpd.conf ගොනුව තුල.

nano /etc/httpd/conf/httpd.conf
ctrl + w (search කරන්න)
ServerSignature (කියලා enter කරන්න)

මේක default තියෙන්නෙ OS කියලා. Full, OS, Minimal, Minor, Major, Prod විදිහට value එක වෙනස් කරලා /etc/init.d/httpd reload කියලා reload කරලා බලන්න set කරපු value එක අනුව error page එකේ පෙන්වන විස්තර වෙනස් වෙන හැටි. http.conf ගොනුවට වෙනස්කමක් කලොත් ඒක apply වෙන්න sudo /etc/init.d/httpd reload කරන්න ඕනා කියලා දන්නව නෙ.



ඔය parameter එක කොහොම set කරලා තිබ්බත් ServerSignature එක off කලොත් ඔය මුකුත්ම පෙන්වන්නෙ නෑ. ServerSignature off විදිහට වෙනස් කරලා තියනවනම් වඩාත් හොදයි. ඔයාට server එකේ විස්තර දැනගන්න ඕන නම් ssh කරලා ඒ දේ කරගන්න පුලුවන් නෙ.

අර කලින් ලිපියෙදි phpinfo.php කියලා හදපු text file එක delete කරන්න ඕනෙ ඇයි කියලා දන්නවනෙ ;) නැතිනම් ඕන කෙනෙක්ට http://< server ip එක >/phpinfo.php කියලා type කරලා ඔයාගෙ server එකේ විස්තර බලාගන්න පුලුවන්.

web hosting සේවාවක් සපයන්න බලාපොරොත්තු වෙන කෙනෙක් එකම server එකේ web site එකකට වඩා තියන්නෙ කොහොමද කියලා කල්පනා කරනවා ඇති. browser එකේ hacker.lk කියලා type කලාම ඊට අදාල IP address එක DNS මගින් හොයාගෙන යනවා කියලා දැනටමත්‌ ඔයාලා දන්නව නෙ. එකම IP එකකට නම්‌ ගොඩක් තියෙන්න පුලුවන්ද? උදාහරණයක් විදිහට ආන්ඩුවෙ ලොකු කන්තෝරුවකක් ගැන හිතන්න. ගොඩනැගිල්ලට තියෙන්නෙ එකම ලිපිනය උනාට වෙනස් වෙනස් සේවා සදහා ලොකු මහත්තුරු වෙන වෙන කාමර වලනෙ ඉන්නෙ. ඇතුල් වෙන තැන ලොකු පුවරුවක මහත්තයගෙ නමයි ඉන්න කාමරෙයි ලියලා තියනවා දැකලා ඇති නෙ. ඔය විදිහට apache වල අපිට සකසන්න පුලුවන් වෙනස් වෙනස් web sites කිහිපයක්‌ එකම server එකේ තියෙන්න. ඔය reseller hosting කරන අය කරන්නෙ. httpd.conf ගොනුවෙ අගටම ගියොත් මෙන්න මේ වගේ කොටසක් දකින්න ලැබෙයි.



ඔයා මේ server එකේ සේවාව සපයන්න බලාපොරොත්තු වෙන web site සදහා ඔය වගේ entry එකක් අදාල පරිදි වෙනස් කරලා දෙන්න තමා තියෙන්නෙ. # සලකුණ යොදන්නෙ comment කරන්න. ඒක නිසා අදාල පේලි වල # ඉවත් කරන්න අමතක කරන්නත් එපා.

LAMP server එකක් කියන්නෙ මොකද්ද කියලා අහලා නැතිනම් ඔය ලිපි පෙලින් අපි හදාගත්තෙ Linux, Apache, Mysql, PHP- LAMP server එකක් ;).

ආයිබෝං කිව්වා.